پایگاه اطلاع رسانی استانداری گلستان

 این شهرستان كه از نظر طبیعی به دو قسمت جلگه ای و كوهستانی تقسیم می شود جمعیتی بالغ بر 82260 نفر و وسعتی در 870 كیلومتر مربع دارد این شهرستان دارای جنگل های غنی و چشم اندازهای زیبا است.

مهمترین اماكن گردشگری و تاریخی این شهرستان چشمه گل رامیان، آبشار شیرآباد، غار شیرآباد، قلعه ماران، پارك جنگلی آهنگران، امام زاده پیر، مسجد سادات، تپه های انجیلو، نقاره خانه، مدرسه و كاخ رضاشاهی و بقعه الهادی می باشند.

 این شهرستان با قرار گرفتن در محل تلاقی مسیرهای گرگان، گنبد كاوس و شاهرود دارای چشم اندازهای طبیعی و تاریخی بسیاری است. این شهرستان مساحتی در حدود 872 كیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 90161 نفر دارد.

از مركز گردشگری و باستانی این شهرستان می توان بقعه متبركه امام زاده محمد بن زید ( آق امام )، پارك جنگلی و تپه شهرك بسیجیان را نام برد.

این شهرستان كه در منتهی الیه شرقی استان گلستان واقع شده با وسعت حدود 4962 كیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 154051 نفر یكی از مراكز گردشگری استان است.

از جمله مراكز گردشگری و آثار باستانی این شهرستان چشمه زاو، آق سو، زیارتگاه خالدبن سنان ( خالد نبی )، مسجد و مدرسه كریم ایشان، مقبره مختومقلی فراغی، زیارتگاه امام عبدالله و سه كارگاه كاوش باستان شناسی در دیوار تاریخی گرگان به نام های كارگاه قره دیب، كارگاه یسا قلیق و كارگاه قره یسر ( گرگر ) است.

این شهرستان در ناحیه شرقی استان گلستان در دنباله دامنه كوه های البرز شرقی واقع شده است. مساحت این شهرستان در حدود 1576 كیلومتر مربع جمعیت آن بالغ بر 127422 نفر است. نام قدیم مینودشت حاجیلر بوده، این شهرستان با توجه به مناظر طبیعی، تفرجگاه های زیبا، وجود آثار باستانی صنایع دستی و تولید ابریشم و تولید عسل یكی از جاذبه های گردشگری استان محسوب می شود.

از جمله اماكن گردشگری باستانی شهرستان مینودشت شامل: پارك ملی گلستان، آبشار لوه،سو،گلستان، جنگل باقر آباد و فارسیان،موزه های حیاط وحش و تاریخ طبیعی پارك ملی گلستان، تنگه چلچای، آقا چشمه، ماهی پران، دشت حلقه، غار باستانی كیارام است.

قدیمی ترین بقایای حضور انسان كه در استان گلستان شناخته شده غار كیارام می باشد كه به 100 هزار سال پیش و دوره پارینه سنگی میانه ( موسترین ) تعلق دارد. همچنین دشت حلقه به عنوان وسیع ترین سایت باستانی استان نیز كه 238 هكتار وسعت دارد در این شهرستان قرار گرفته است.

نام این شهرستان كه بعد از گرگان مهمترین شهر استان محسوب می شود از نام گنبد قابوس بن وشمگیر گرفته شده است كه مقبره وی نیز در شمال شهر قرار دارد.

مساحت این شهرستان حدود 5071 كیلومتر مربع و جمعیت آن بالغ بر 286620 نفر است. مهمترین مراكز گردشگری و باستانی این شهرستان عبارتند از: تالاب های بین المللی آلماگل، آلاگل و آجی گل بازارچه مرزی اینچه برون، یاریم تپه، گبری قلعه، برج قابوس، شهر باستانی جرجان، امام زاده یحیی بن زید و بقعه دانشمند شهرستان گنبد كاووس را می توان كرسی مطالعات باستان شناسی استان دانست و پروژه های شهر قدیم جرجان و دیوار گرگان همه ساله در این شهرستان صورت می پذیرد.

 شهرستان گرگان مركز استان گلستان شهری زیبا و آراسته در متن طبیعت با دیدنی های فراوان است. مساحت این شهرستان در حدود2/1615 كیلومتر مربع و جمعیت آن بالغ بر 397946 نفر است.

با توجه به موقعیت جغرافیای و ارتفاع زمین، آب و هوای این شهرستان متنوع است. در قلل مرتفع آب و هوای معتدل و سرد كوهستانی و در قسمت كوهپایه ها و قسمت های مركزی آب و هوای معتدل و مرطوب وجود دارد. آثار منقول و غیر منقول متعلق به دوران پیش از تاریخ كه از نقاط مختلف این شهرستان از جمله تورنگ تپه و شاه تپه و . . . به دست آمده نشانگر حضور دیرینه انسان ها و تمدن در این منطقه است كه تا هزاره ششم پیش از میلاد قدمت دارد.

از مهمترین اماكن تفریحی و آثار باستانی این شهرستان می توان پارك جنگلی ناهارخوران، النگ دره، قرق، آبشار و چشمه آب گرم زیارت، بافت قدیم گرگان، كاخ آقا محمد خان قاجار، بنای قدیمی شهر گرگان از جمله خانه كبیر و تقوی، مدرسه عمادیه، مسجد جامع گرگان، بغعه امام زاده ها ( نور، نه تن عبدالله و . . . ) دهكده توریستی زیارت، تورنگ تپه و كاروانسراهای قزلق، دیمه لو و رباط سفید اشاره نمود.

 شهرستان آق قلا كه در 15 كیلومتری شمال شرقی گرگان و در كنار رودخانه گرگانرود قرار گرفته است دارای جمعیتی بالغ بر 111587 نفر و وسعتی در حدود 1763 كیلومتر مربع است. این شهر توسط شاه عباس در سال 1020 هجری قمری بنا شده كه به نام اسپیدژ یا دژ سفید و در زمان حكومت پهلوی به پلوی دژ تغییر نام داد و امروز آق قلا نام گرفته است. از صنایع دستی مردم این منطقه می توان قالی، قالیچه و پشتی تركمن را نام برد. اماكن دیدنی و گردشگری شهرستان شامل گل فشان های قارینیارق نفتیجه، اینچه، پل آق قلا و پنج شنبه بازار آق قلا است.

 این شهرستان با جمعیتی بالغ بر 124875 نفر، وسعتی در حدود 1160 كیلومتر مربع و با وجود جاذبه های طبیعی و تاریخ و صنایع دستی متنوع از جمله مراكز عمده گردشگری در استان گلستان است.

شغال تپه كهن ترین استقرار بشر در شهر علی آباد می باشد كه در مركز این شهر قرار گرفته است و به دوران تاریخی تعلق دارد. از صنایع دستی این شهرستان می توان به قالی بافی، بافت پارچه های ابریشمی و پشمی، خورجین دوزی و چادر شب بافی اشاره كرد. از مراكز مهم باستانی و گردشگری این شهرستان می توان به آبشار و پارك جنگلی كبودوال، دهكده های ییلاقی ( افراتخته، زرین گل و سیاه مرزكوه و . . . ) رودخانه زرین گل، دهنه محمد آباد، امام زاده الازمن، معصوم آباد، نرگس تپه و نوران گلین تپه اشاره نمود.

این شهرستان كه یكی از شهرهای غربی استان گلستان است دارای 123125 نفر جمعیت و مساحتی در حدود 1576 كیلومتر مربع است. در سال 1306 خورشیدی در محلی كه قرارگاه نظامیان بود شهر بندرتركمن تأسیس شد. این شهرستان با وجود جاذبه های طبیعی مانند دریا و صنایع دستی غنی تركمن، یكی از مهمترین مراكز گردشگری استان محسوب می گردد.

صنایع دستی این شهرستان قالی و قالیچه و پشتی تركمنی است. از مهمترین مناطق گردشگری و باستانی شهرستان تركمن می توان از تالاب گمیشان، جزیره آشوراده، اسكله توریستی تركمن، میدان سواركاری، پادگان روس ها، زیارتگاه آق امام، آرامگاه بهاء الدین نقشبندی، دیوار تاریخی گرگان و قیزلر قلعه نام برد.

گُمیشان یا کمیش‌ دپه یکی از شهرستان های استان گلستان می‌باشد. این شهر در شمالی ترین قسمت حاشیه شرقی دریای خزر قرار دارد و از طرف شمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به بندرترکمن، از شرق به آق قلا و از طرف غرب به دریای خزر ختم می شود، این شهر با بندر ترکمن حدود ۱۹٫۵ کیلومتر فاصله دارد. کمیش دپه در سال ۸۸ از شهرستان ترکمن جداشده و «شهرستان گمیشان» نامیده شد.
نام محلی شهر کمیش دپه از واژه ترکمنی کُمیش‌ دَفه گرفته شده و به معنی «تپه نقره‌ای» است.
این شهر یکی از قدیمی ترین شهرهای ترکمن نشین شمال ایران می باشد که پیشینه تاریخی کهنی دارد. 100% جمعیت شهر را ترکمن ها تشکیل می دهند.
محمدعلی شاه قاجار قبل از مهاجرت به اودسا واقع در روسیه (در قضایای مربوط به: به توپ بستن مجلس)، مدتی در این شهر اقامت داشته است.

سوابق تاریخی
منطقه ای که کمیش‌ دپه در آن پدید آمده از زمان اشکانیان تا دوران اخیر تامین کننده بخشی از نیازهای قاره اروپا بوده است، و به شواهد برخی از متون تاریخی رودخانه گرگان از طریق کمیش‌ دپه به دریای خزر وارد می شده است.
مسیر قدیمی رودخانه گرگان در لبه جنوبی تپه " کوره سو " معروف به " کهنه گرگان " و ادامه آن به بنام " پرسی آقن " از وسط کمیش‌ دپه گذشته و به دریای خزر می ریزد .
کمیش‌ دپه در اوج شکوفایی جزیره آبسکون ، انتهای راه خاکی و آغاز راه آبی جاده ابریشم در قسمت آسیایی بوده است، در این اواخر نیز ناوداران ( کشتیهای چوبی بزرگ بادبانی ) کمیش‌ دپه با مراو ده کالای تجاری با دنیای خارج ادامه دهندگان راه آبسکونیان بوده اند و مردم آن با شهر های ساحلی شمال کشور از جمله بندر گز، بندر انزلی و از طرف شرق با شهرهای استر آباد و جرجان و در آنسوی مرز با بنادر حسنقلی، چلکن، حاجی طرخان، باکو مراوده داشته و داد و ستد میکردند. ( هنوز آثار خرابه های تاسیسات به نام گمرک خانه در ۲ کیلومتری غرب کمیش‌ دپه موجود می باشد ) بطور کلی کمیش‌ دپه در تاریخ معاصر ایران نامی آشنا برای مردم ایران و شوروی سابق بوده است .
محمد علی قورخانچی صولت نظام به سال ۱۳۲۰ ه.ق در گزارش خود چنین می نویسد : طایفه جعفر بای ساکن کمیش‌ دپه از حیث پاکی و تمیزی و ثروت نخستین طایفه یموت است، از حیث میل و لباس خیلی خوبند و همه صبحها خودشان را با صابونهای معطر شسته و در زمستانها با گالش و پوتین و نیم پالتو راه می روند، بازارشان رواجی دارد و همه قسم اقمشه روسی، خرازی و سماور و ظروف حاجی طرخان و قند و چای به فروش می رسد، و همچنین در سفر نامه رضا خان به مازندران راجع به کمیش‌ دپه می نویسد.... میان اهالی گدایی و سئوال عیب است، در این قریه هیچ گدایی دیده نمی شود .
قبل از شکلگیری کمیش‌ دپه به شکل امروزی حد اقل سه اثر مهم که قدمت آنها به قبل از اسلام می رسند در نزدیکی آن شهر وجود دارند که در بوجود آمدن شهر مخصوصا دیوار دفاعی بی تاثیر نبودند، از آن جمله به آثار کمیش‌ دپه جیک، تپه کوره سو ( دوره تاریخی اسلامی ) و دیوار دفاعی گرگان ( قزل آلانگ ) مربوط به دوره ( پارت و ساسانی ) اشاره نمود .
در خصوص شکلگیری کمیش‌ دپه به شکل امروزی حرف و حدیث فراوان است، آنچه ازقراین وشواهد بر می آید اینکه کمیش‌ دپه به سال ۱۲۳۰ ه.ق در محل کنونی برقرار بوده است. بنا بر اظهارات آقای ستوده در جلد پنجم کتاب از آستارا تا آستارباد آمده است که موراویو در سال ۱۲۳۰ ه.ق به گموش تپه آمده و با مردم گموش تپه (کمیش‌ دپه) راجع به جزیره آبسکون سوالاتی کرده است.
در کتاب تاریخ گرگان راجع به کمیش‌ دپه آمده است، که محمد علی شاه قاجار در سال ۱۹۱۱ میلادی مصادف با ۱۳۳۰ ه.ق از طریق راه آبی از خاک روسیه در خاک گمش تپه پیاده شده و دست به اقداماتی زده است، در همان سالها گمرک گمش تپه دایر بوده و در سال ۱۳۳۴ ه.ق در زمان جنگ جهانی اول بسته شده است.
همچنین قدمت تاسیس و سوابق ادارات مختلف از جمله تاسیس شهرداری انرا به سال ۱۲۷۳ ه.ق و یا به قولی به ۱۳۰۹ ه.ش و تاسیس اداره فرهنگ را به سال ۱۳۰۴ ه.ش می دانند، به هر حال قدمت کمیش‌ دپه به شکل امروزی به زمان قاجار و پهلوی اول می رسد.

اقتصاد گمیشان
گمیشان در گذشته تمام امکانات یک شهر از قبیل بندر تجاری، گمرک خانه، شهربانی، شهرداری و... را دارا بود ولی با رویکار آمدن دولت پهلوی با بی مهری رضاخان مواجه می شود و تمام امکانات این شهر را به بندر شاه(بندر ترکمن فعلی) منتقل می کند و از آن پس کمیش‌ دپه به شهری متروک تبدیل می شود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان با بیمهری دولتمردان مواجه می شود و پس از سالیان طولانی در سال 88 به شهرستان تبدیل می شود ولی همچنان با وجود شهرستان شدن این شهر پیشرفت چندانی نمی کند.
اقتصاد شهر در حال حاضر بر اساس تولید فرش و گلیم، صیادی و تولید خاویار، کشاورزی و صنایع دستی رونق دارد.
بیشتر مردم این شهر به کار صیادی و کشاورزی مشغولغند، بزرگترین سایت پرورش میگو در شمال کشور در قالب 4 هزار هکتار در این شهرستان می باشد.

دیدنی های گمیشان
از دیدنی‌های این شهر خانه‌های چوبی دو طبقه می باشد که قدمت بعضی از آنها به دوران قاجار می رسد.

دیوار دفاعی گرگان مربوط به دوره ساسانیان که از شهرستان کلاله آغاز می‌شود با طی حدود دویست کیلومتر در این شهرستان به دریا منتهی می‌شود.
این دیوار بزرگترین دیوار جهان پس از دیوار چین است.
تالاب بین المللی گمیشان یکی از زیباترین تالاب های شمال کشور در حاشیه شرقی دریای خزر می باشد که هر ساله پذیرای پرندگان مهاجر زیادی می باشد.
بازار هفتگی این شهر در روز چهارشنبه می باشد. تپه باستانی کوره سو در 4 کیلومتر غرب این شهر واقع است که اشیا تاریخی ارزشمندی از آن پیدا شده است.

تالاب بین المللی گمیشان
تالاب گمیشان با ۲۰هزار هکتار وسعت در شرق گمیشان واقع شده که سالانه پذیرای گردشگران زیادی از سراسر کشور است. این تالاب با گسترش طولی جنوبی - شمالی است که ضلع جنوبی آن مصب رود گرگان، مرز شمالی مصب رود اترک و مرز غربی محدود به نواری از تپه‌های شنی است که این محل را از دریای خزر جدا می‌کند.
تالاب گمیشان علاوه بر تاثیر مثبت در آب و هوای منطقه، زیستگاه بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی بوده و طبق پژوهشهای انجام شده از غنای ژنتیکی برخوردار بوده و هنوز نیز مورد توجه دانش‌پژوهان در این زمینه است.
از سوی دیگر با توجه به ویژگیهایی از قبیل میزان شوری و اتصال به دریا باید اکوسیستم‌های آبی تالاب گمیشان و نیز خلیج گرگان را جدا از دیگر اکوسیستم‌های آبی استان گلستان طبقه‌بندی کرد. تالاب گمیشان در فصلهای مهاجرت پرندگان بخصوص در پاییز و زمستان، پناهگاه امنی برای پرندگان بوده و مکانی ارزشمند برای تخم‌ریزی و زمستان‌گذرانی آنها است. درباره پرندگان آبزی این منطقه باید گفت که چنگر فراوانترین پرنده این تالاب است و نیز این محل یکی از زیستگاههای مناسب برای گونه‌های مرغابی، پلیکان و غازها است. همچنین در این تالاب، ۲۰ گونه ماهی شناسایی شده که چهار گونه دارای ارزش بهره‌برداری اقتصادی بوده و برخی از گونه‌های ماهیان مانند کپور و کلمه برای تولیدمثل از اواخر زمستان تا اواسط بهار به‌این منطقه مهاجرت می‌کنند.