پایگاه اطلاع رسانی استانداری گلستان

  20فروردین ماه 1385 برابر با 9 آوریل 2007 با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، مقارن با تکمیل چرخه سوخت هسته ای به پاس قدردانی از تلاش های افتخار آمیز دانشمندان جوان ایران اسلامی، در تقویم رسمی ایرانیان روز ملی فناوری هسته ای نام گرفت.

 فناوری هسته ای عبارت است از توانایی تبدیل اورانیوم طبیعی که در طبیعت وجود دارد، از طریق شکافت اتم ها به اورانیوم غنی شده که دارای انرژی بسیار زیاد است که در مقطع کنونی، حدود ده کشور دنیا این دانش را در اختیار دارند.

20 فروردین ماه 1385 برابر با 9 آوریل 2007 از طریق افتتاح پروژه راه اندازی دومین مجموعه جدید سانتریفیوژهای تأسیسات هسته ای نطنز با ورود به مرحله صنعتی غنی سازی اورانیوم، شد در پی این خبر با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به پاس قدردانی از تلاش های افتخار آمیز دانشمندان جوان ایران اسلامی، بیستم فروردین ماه، مقارن با تکمیل چرخه سوخت هسته ای در تقویم رسمی ایرانیان روز ملی فناوری هسته ای نام گرفت.

کشورهای غربی، ایران را به ‌عنوان نخستین اولویت برخورداری از انرژی اتمی در منطقه خاورمیانه اعلام کردند و در کوتاهترین مدت، نخستین پروژه عملیاتی فناوری هسته‌ای در بوشهر توسط کارشناسان آلمانی با پشتیبانی آمریکا کلید خورد.

 نخستین کشوری که ایران را به دستیابی به فناوری هسته‌ای ترغیب و این تکنولوژی را به ایران منتقل کرد (ایالات متحده آمریکا)، نخستین مخالف امروزی ایران در تحقق فعالیتهای هسته‌ایش، بود.

کاربردهای انرژی هسته ای:

انرژی هسته ای دارای کاربردهای فراوان است .در یک تقسیم بندی کلی می توان کاربردهای انرژی هسته ای را در دو بخش نظامی و غیر نظامی قرار داد.با این ملاحظه که پیشرفت در فناوری هسته ای ،پیشرفت دررشته های علمی مرتبط با این فناوری را به دنبال دارد.بنابراین پیشرفت در این رشته به معنای پیشرفت در علوم مرتبط دیگراست. جمهوری اسلامی ایران درطول سالیان اخیر همواره تأکید براستفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای داشته و مسئولین عالی نظام بارها اعلام کرده اند که سلاح های هسته ای و بمب های اتم در دکترین د فاعی کشورجایی ندارد ،آمریکاییها قریب دو دهه است که جمهوری اسلامی ایران را متهم به تلاش جهت دستیابی به سلاح های اتمی می کنند و مقصد نهایی ایران در فعالیت های هسته ای را دسترسی به سلاح اتمی اعلام می دارند. نقش فناوری هسته ای در توسعه کشور بسیار ضروری است ، انرژی هسته ای در موارد زیر کاربرد صلح جویانه دارد:

کاربردهای صلح آمیز انرژی هسته ای :

1-کاربرد انرژی هسته ای در تولید برق:

استفاده ازعلوم و فنون هسته ای در تولید برق از طریق نیروگاه اتمی از اهمیت بالایی برخوردار است ،جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به پایان پذیر بودن منابع فسیلی و روند روبه رشد توسعه اجتماعی و اقتصاد کشور،استفاده از انرژی هسته ای برای تولید برق را امری ضروری و لازم میدانند و ساخت چند نیروگاه اتمی ر ا از جمله سیاست های اصلی خود قرار داده است.

2-کاربرد انرژی اتمی در پزشکی و اموربهداشتی :

دانش هسته ای با دانش پزشکی پیوستگی ناگسستنی دارد به گونه ای که علم پزشکی بدون دانش هسته ای تعریف نشده است.درکشورهای پیشرفته صنعتی از این فناوری در علوم پزشکی استفاده می شود. درحال حاضر علاوه بر استفاده از انرژی اتمی در اشعه ایکس و کاربرد آن در دستگاههای رادیوگرافی و عکسبرداری در کشورمان درمان بیماریهای سرطان بارادیو داروها انجام می شود.

3- کاربرد انرژی هسته ای در بخش دامپزشکی و دامپروری :

تکنیک های هسته ای در حوزه دامپزشکی موارد مصرفی چون تشخیص و درمان بیماری دامی ، تولید مثل دام ، تغذیه دام ، اصلاح نژاد ، بهداشت و ایمن سازی محصولات دامی و خوراک دام را دارد .

4- کاربرد انرژی هسته ای در دسترسی به منابع آب :

تکنیک های هسته ای برای شناسایی حوزه های آب زیرزمینی ، هدایت آب های سطحی و زیر زمینی ، کشف و کنترل نشت و ایمنی سدها مورد استفاده قرار می گیرد . برای شیرین کردن آبهای شور نیز این انرژی کاربرد دارد .

5- کاربرد انرژی هسته ای در بخش صنایع غذایی و کشاورزی :

از انرژی هسته ای در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی استفاده های بسیارفراوانی صورت می گیرد ، موارد عمده استفاده در این بخش عبارتست از : جلو گیری از جوانه زدن محصولات غذایی ،کنترل و از بین بردن حشرات ،به تأخیر انداختن زمان رسیدن محصولات ، افزایش زمان نگهداری محصولات کشاورزی و...

6- کاربرد انرژی هسته ای در بخش صنعت :

برای تولید چشمه های پرتو زایی جهت مصارف صنعتی ، تولید چشمه های ایریدیم برای کاربردهای صنعتی و بررسی جوشگاری در لوله های نفت و گاز از انرژی هسته ای استفاده می گردد ، همچنین برای ساخت انواع سیستم سطح سنجی ، ضخامت سنجی ، دانسیته سنجی و اندازه گیری خاکستر زغال سنگ و بررسی کوره های مذاب شیشه سازی و نشت یابی در لوله های انتقال استفاده می شود .

7- کاربرد تکنیک هسته ای در شناسایی مین های ضد نفر :

تکنیک های هسته ای برای کشف مین های ضد نفر نیز کاربرد دارد . هرروز بر دامنه استفاده از انرژی هسته ای افزوده می گردد . فناوری هسته ای در بخشهای مختلف به گونه ای است که اگر کشوری فناوری هسته ای را بومی و نهادینه نماید در بسیاری از حوزه های علمی و صنعتی ارتقاء جایگاه پیدا می کند و مسیر توسعه را با سرعت طی می نماید .

تعداد مقالات ارائه شده محققان ایرانی در کنگره‌ها طی سال 2013 نسبت به سال 2012 ، سه هزار مقاله کاهش یافت؛‌چراکه محققان کشور برای شرکت در کنگره‌ها به دلیل تحریم‌ها با مشکلات و موانعی روبه‌رو می‌شدند.

وی در عین حال با اذعان به این که نمی‌توان اثرات تحریم‌ها در حوزه علم و فناوری را نادیده گرفت،‌از جمله این اثرات به تحریم چند دانشگاه مانند دانشگاه شریف و دانشگاه مالک اشتر اشاره کرده و ادامه داد: ناشر Elsevier با استناد به همین تحریم‌ها از چاپ مقالات محققان ایرانی خودداری کرد اگرچه همه سردبیران این ناشر ، چنین تصمیمی را منطقی ندانسته و در همان فضا هم تعدادی از محققان ایرانی، گرچه به دشواری اما توانستند کارهای علمی خود را به ثمر برسانند.

آخوندزاده تاکید کرد: ما برای جهانی شدن نیاز به حضور در مجامع جهانی داریم و محققان ما باید در عرصه‌های بین‌المللی دیده شوند و نتایج مطالعات خود را عرضه کنند؛ درحالیکه شرایط تحریم قطعا بخش زیادی از این فرصت‌ها را از محققان ایرانی خواهد گرفت ؛ به عنوان مثال تعداد مقالات ارائه شده محققان ایرانی در کنگره‌ها طی سال 2013 نسبت به سال 2012 ، سه هزار مقاله کاهش یافت؛‌چراکه محققان کشور برای شرکت در کنگره‌ها به دلیل تحریم‌ها با مشکلات و موانعی روبه‌رو می‌شدند.

وی گفت: من اعتقاد دارم که باید به دنبال فضاهای جدید در حوزه علم و فناوری رفت و نمی‌توان صرفا با چاپ مقاله به شتاب تولید علم دل خوش کرد و تولید علم باید برای همه بخشهای کشور ثمرات عینی‌تر و مشهودتری داشته باشد.

قائم‌مقام معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت از دیگر اثرات تحریم‌ها بر حوزه علم و فناوری را دشواری خرید تجهیزات مورد نیاز دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی بخصوص وقتی کاربرد دو گانه داشته باشند مانند Pet Scan و نیز دشواری نقل و انتقال آنها دانست که به دلیل تحریم‌ها رفع نیازهای این بخش با کندی مواجه شده است و افزود: همچنین در شرایط تحریم، برای تهیه بسیاری از وسایل آزمایشگاهی مجبور بودیم آنها را با چند برابر قیمت از واسطه‌ها خریداری کنیم.

پس از انقلاب اسلامی ایران، تحریم‌ها اعم از هسته‌ای یا غیرهسته‌ای، رسمی یا غیررسمی همواره علیه ایران اعمال شده است اما دانشمندان ایرانی نشان دادند که در شرایط سخت به تعبیر مقام معظم رهبری می‌توانند شگفتی‌آفرینی علمی کنند و ملت ایران نیز ثابت کرده‌اند که در شرایط دشوار به خودباوری می‌رسند.

وی بر این باور است که با توافقات هسته‌ای که منجر به رفع تحریم‌ها شود، دست کم پنجاه درصد از مشکلات و موانع پیش روی حوزه علم و فناوری برداشته خواهد شد و سهولت کار برای محققان ایرانی قطعا افزایش خواهد یافت.

آخوندزاده در عین حال این نکته را هم مورد تاکید قرار داد که الگو و مدل علم و فناوری در ایران با الگوی بسیاری از کشورها متفاوت است و ایران همانند خیلی از کشورها صرفا واردکننده علم و فناوری نیست و به توان داخلی خود تکیه دارد چراکه دانش در ایران بومی شده و زیرساخت قوی دارد.

وی با بیان این که کاهش بودجه پژوهش و فناوری قطعا یکی از تاثیرات تحریم‌هاست و با فضای سیاسی و بین‌المللی کشور کاملا مرتبط است، اظهار امیدواری کرد که با رفع تحریم‌ها و با تقویت خودباوری‌ها، شاهد افزایش بودجه تحقیقات در کشور باشیم.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: ما با وجود تحریم‌ها کشور اول منطقه در تولید علم و فناوری بودیم و قطعا در صورت رفع تحریم‌ها این توان و ظرفیت را داریم که جزء 10 کشور اول دنیا در تولید علم باشیم.

قائم‌مقام معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت تصریح کرد: ایران به عنوان کشوری با دیدگاه متفاوت سیاسی در دنیا مطرح است؛ چراکه با اندیشه‌ها و اعتقادات دینی، حرف حق را می‌زند و دشمنان بسیاری دارد؛ اما یکی از پیام‌های توافق هسته‌ای، میزان قدرت ایران در عرصه بین‌المللی است.

 منبع : بخش دانش و زندگی تبیان