عضویت    ورود
ورود به سایت

پایگاه اطلاع رسانی استانداری گلستان



محله دوشنبه ای

محله دوشنبه ای

این محله از محلات فرعی محله میدان است. از شمال به محله سبزمشهد، از شرق به محله سرچشمه، از غرب به قیصریه و بازار کهنه در قدیم و محله میرکریم و در حال حاضر به خیابان شهید رجایی و از جنوب به محله درب نو منتهی می شود.

این محله به دلیل وجود امامزادگان راضیه و مرضیه (س) در محوطه تکیه دوشنبه ای و زیارت این امامزادگان در روز دوشنبه به دوشنبه ای معروف گشته است.
مرکز محله دوشنبه ای که در واقع فضای باز میانی تکایاست دارای فرم هندسی نامنظمی است و در سه جبهه شمالی، شرقی و جنوبی دارای بناهای دو طبقه با کاربری تکیه است و در جبهه غربی آن بناهای مسکونی قرار دارد. در جبهه شرقی محوطه تکیه امامزاده راضیه مرضیه موسوم به دوشنبه واقع شده است و دارای درب چوبی قدیمی با تزئینات پرکار منبت کاری بوده است که در سال های اخیر متولیان امامزاده و تکیه برای حفاظت بیشتر،  آن را به داخل فضای امامزاده منتقل نموده اند و در ویترین شیشه ای نگهداری می شود. در نمای تکیه جبهه شرقی و امامزاده در دوره پهلوی دوم تغییرات بسیاری به وجود آمده است.
تکیه دوشنبه ای از معدود تکایای گرگان است که فضای پیرتکیه و تکیه های گوشواره آن به فرم اصیل تا به امروز حفظ شده اند. به علاوه در این جبهه از تکایای دوشنبه ای، در زیر شیرسرها تصاویر بسیار زیبای ختایی و نقش چهره بر روی چوب نقاشی شده است که این تکیه را در میان تکایای سایر محلات منحصر بفرد کرده است. جبهه جنوبی تکیه دوشنبه ای به دلیل ویژگی های منحصر بفرد معماری و قدمت تاریخی آن در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است. پس از آن تکیه جبهه شرقی هم در سیاهه میراث ملی به ثبت رسیده است. تکایای دوشنبه ای با وجود مجاورت با قیصریه و وجود بخشی از بازار کهنه استرآباد از این محله، هیچ گاه کاربری تجاری نداشته اند و حتی در وقف نامه های تکایا تجاری شدن بناهای تکیه مکروه شمرده شده است.
اولین موزه محله ای شهر گرگان در محله دوشنبه ای در تکیه دوشنبه ای به همت متولیان تکایا و امامزاده در فضای امامزاده راه اندازی شده و بسیاری از اشیاء موزه توسط ساکنین قدیمی محله به آن اهدا شده است. در این محله دو مسجد وجود دارد، یکی از آن ها در ابتدای گذر شرقی تکیه دوشنبه ای واقع شده است و دیگری در واشدگاهی واقع در جنوب مجموعه کبیر قرار گرفته است. این مساجد به صورت برونگرا و بدون حیاط هستند.
یکی از قدیمی ترین باغ های درون شهری استرآباد، باغ سیر کار در این محله قرار داشته است که در سال گذشته تخریب شده و به پارکینگ تبدیل شده است.
در این محله خانه های تاریخی ارزشمندی وجود دارد. از جمله مجموعه کبیر که جزء ارزشمندترین خانه های گرگان است و از ویژگی های خاص معماری برخوردار است و در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است. خانه های تاریخی چراغعلی، نونهال، معروف، دیانی، اعلایی، صحرایی، منتظرالظهور، انصاری و موقوفه میرزا عابدین شبیه ساز که متعلق به دوره پهلوی اول است و در سال گذشته توسط جمعی از دوستداران میراث فرهنگی با حمایت اداره اوقاف و امور خیریه گلستان مرمت و احیاء شده است، از دیگر عناصر معماری ارزشمند این محله است. این محله برخلاف سایر محلات قدیم استرآباد کلیه عناصر خدماتی محله را در مجاورت تکایا مثل، گورستان، حمام، آب انبار به صورت مستقل ندارد و به دلیل وسعت کم و جمعیت محدود آن و نیز مجاورت با یکی از دو بازار اصلی شهر به لحاظ تامین نیازهای خدماتی ساکنین، متکی به بازار و محلات اطراف خصوصا درب نو و میرکریم بوده است.

محله دوشنبه ای

محله دوشنبه ای

نقش بالا شیر سر های تکیه جبهه جنوبی محله دوشنبه ای

محله دوشنبه ای

 بافت تاریخی گرگان


تأیید کننده خبر : قائینی
بازدید کننده گرامی ، بنظر می رسد شما عضو سایت نیستید .
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
  • نویسنده : admin
  • بازدید : 9939
  • کد خبر : 591