گندم از مهم ترین گیاهان زراعی ایران و جهان است و هر ساله
تقاضای بسیار زیادی برای تولید آن وجود دارد اما همواره با توجه به مواردی
همچون تنشهای زنده شامل آفات و بیماری ها و تنش های غیر زنده مانند خشکی و
شوری تولید این محصول با چالش‌های جدی و گسترده‌ای مواجه است.
محققین با در نظر گرفتن این تنش‌ها، مطالعات گسترده‌ای را در سراسر دنیا
برای پاسخ به نیاز رو به رشد تولید گندم انجام می دهند که یکی از مهمترین
جنبه‌های این مطالعات معرفی ارقام محتمل بر این تنش ها می باشد.
دکتر خلیل زینلی نژاد عضو هیأت علمی گروه بیوتکنولوژی و اصلاح
نباتات دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در
این خصوص گفت: طرح مطالعه و تحقیق بر روی گندم نان از سال ۱۳۹۰ در
دانشگاه آغاز و طی این مدت با جمع‌آوری بیش از ۲۵۰۰ نمونه مختلف گندم نان
از بانک ژن های خارج و داخل کشور موفق به تاسیس بانک ژن گندم نان در
دانشگاه شده و تنوع ژنتیکی این نمونه ها مورد بررسی قرار گرفت.
دکتر زینلی نژاد افزود: این نمونه ها که عمدتاً دارای
منشاء ایران و کشورهای همسایه هستند برای مدت شش سال در مطالعات مزرعه ای
بر اساس صفات مورفولوژیک و همچنین در آزمایشگاه بر اساس نشانگرهای مولکولی
مورد ارزیابی قرار گرفته اند.
وی در ادامه افزود: برای تولید ارقام جدید در این طرح
پس از ارزیابی‌های اولیه تعدادی از نمونه ها انتخاب و در سال ۱۳۹۲ با
یکدیگر تلاقی داده شده‌اند که به این ترتیب ۱۸ جمعیت و هر یک با بیش از
۲۰۰۰ فرد متنوع تولید شد. این جمعیت ها در سال‌های بعد اداره شد تا افراد
این جمعیت ها به خلوص رسید. سپس در سال ۱۳۹۸ حدود ۹۰۰ لاین از این جمعیت ها
انتخاب و اکنون در مزرعه شماره یک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
گرگان در حال ارزیابی برای تحمل به بیماری های رایج منطقه شامل زنگ زرد و
زنگ قهوه ای می باشند.
این عضو هیأت علمی دانشگاه افزود: نمونه ای از این
جمعیت ها برای تحمل ارزیابی تحمل به تنش شوری در مزرعه شماره دو دانشگاه
علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و همچنین اراضی شور منطقه گمیشان که کشت
شده اند.
ایشان در پایان خاطر نشان کرد: این جمعیتها برای انواع
تنش های زنده و غیرزنده مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت و امیدواریم نتایج
این پژوهش ها به معرفی رقم جدید و مقاومی منجر شود.
