گلستان، استانی در جنوب دریای خزر که همواره با شاخصه های کشاورزی آن در مباحث توسعه مورد ارزیابی قرار گرفته است، بنظر می رسد با آغاز فعالیت دولت یازدهم حال و هوای دیگری یافته است.

نگاه بالادستی و کلان مملکتی، وجود زمینه های صنعتی، تجاری و تولیدی و از همه مهمتر نیاز مردم استان به رشد، توسعه و اشتغال دست به دست هم داده تا این استان را در مسیر افق جدید قرار دهند.

سفر کاروان تدبیر و امید و جلساتی که پیش از آن در استان با حضور استاندار گلستان و مقامات عالی کشوری منعقد شد، جرقه های شکل گیری تحولی بنیادین را در استان زد.

رئیس جمهوری در سفر خود به گلستان از ایجاد منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی اینچه برون گلستان به عنوان هشتمین منطقه آزاد کشور یاد کرد.

منطقه آزادی که دو زون اصلی آن در ارتباط مستقیم با مباحث نفت و گاز است و شاید اگر واقع بینانه به آن نگریسته شود، علاوه بر شهرک متالورژی و شهرک پتروپالایش، زون بندر تجاری خواجه نفس نیز محور مهمی در مبادلات تجاری نفت و گاز خواهد بود.

شهرک متالورژی:

وجود ذخایر غنی معدنی در کشور قزاقستان، دسترسی به آب دریای خزر، عبور دو خط لوله گاز سرخس ـ نکا و ترکمنستان از ایران، وجود نیروگاه بر ق علی آباد، وجود معادن زغال سنگ استان و تفاهم نامه نقشه راه میان ایران و قزاقستان از جمله ویژگی هایی است که ایجاد شهرک متالورژی در این منطقه را با توجیه اقتصادی مواجه می کند و اینکه این شهرک می تواند حداقل نیاز 9 کشور حوزه CIS را به محصولات فولادی مرتفع کند.

شهرکی که قرار است در زمینی به مساحت 5 هزار هکتار ایجاد شود و در آن سالیانه 5میلیون تن فولاد، 200 هزار تن بوکسیت، 200 هزار تن انواع فلزات رنگین شامل مس و سرب و روی و 100 هزار تن فروآلیاژ منگنز و سیلیس تولید کند و برای تولید این مقادیر به 10 میلیون تن ماده معدنی که یقیناً با استفاده از خط آهن منتقل می گردد نیاز است.

شهرک پتروپالایش:

انبوه منابع نفت و گاز، در اطراف دریای خزر و وجود دو خط لوله گاز و عدم دسترسی مناسب به بازارهای جهانی مشکلاتی را برای کشورهای حوزه خزر پدید آورده که می توان با انتقال به بندر خواجه نفس با هدف خرید یا سوآپ و ایجاد شهرک پتروپالایش از این منابع عظیم استفاده کرد .

شهرکی که قرار است در زمینی به مساحت 5 هزار هکتار و با هدف ساخت و استقرار پالایشگاه نفت و تولید روزانه 100 هزار بشکه (بنزین ـ گازوئیل ـ نفت سفید) ساخته شود و در عین حال صنایع پایین دستی و واحد GTP برای تولید پروپیلن ها در آن ایجاد شود.

در کنار شکل گیری این افق روشن و با تصویب قطعی منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی اینچه برون در شورای عالی مناطق آزاد کشور، مدیر عامل شرکت نفت خزر با عزمی جدی و با نگاه اکتشاف نفت و گاز در گلستان، وارد این استان شد.

اکتشافات نفت و گاز:

مطالعات در منطقه «صوفیکم» شهرستان آق قلا کلید خورد و تاییداتی مبنی بر وجود ذخایر نفت و گاز به دست آمد.

مدیر عامل شرکت نفت خزر با اشاره به اجراي عمليات لرزه نگاري دو بعدي در اين استان افزود: طي سال هاي ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۳ در منطقه شمال كشور و در استان هاي گلستان و گيلان و مازندران تعداد ۱۶ حلقه چاه در مناطق ساحلي حفاري شده است كه ۱۱ حلقه چاه مربوط به استان گلستان مي باشد.

علی اصولی یادآور شد: آخرين چاه ۴۵ سال پيش در منطقه قزل تپه حفاري شد و نتايج حاصل شده باعث شد تا ديدگاه مناسبي به لحاظ وجود پتانسيل هاي هيدروكربني وجود نداشته باشد، همانند ديدگاه حاكم بر بخش خزر جنوبي در دریای خزر كه هميشه اين منطقه فاقد هيدوكربن معرفي مي شد ولی با الطاف الهی و تلاش و همت همكاران ، ميدان نفتی سردار جنگل کشف شد و اميد و خوشحالي را براي مردم اين خطه به ارمغان آورد.

وی با تاکید بر رسالت و ماموريت خود در سه استان گلستان ، گيلان و مازندران طي چند سال گذشته، خاطر نشان کرد: با بازنگري و به روزرساني مطالعات انجام شده در استان گلستان و انجام ۱۲۵۰ كيلومتر عمليات لرزه نگاري در این استان پس از پردازش داده ها و تعبير و تفسير اطلاعات لرزه نگاري و تشخیص ساختار مشترك با جمهوري تركمنستان، برنامه ريزي لازم به منظور انجام حفاري اكتشافي در منطقه صوفيكم انجام گرفت.

وی گفت: چنانچه نتايج حفاري گوياي وجود ذخاير هيدروكربنی مناسب باشد، به عنوان رویدادی مهم در توسعه و آبادانی خطه شمال خواهد بود و چنانچه نتايج حاکی از عدم وجود هيدروكربن باشد، مخزن به لحاظ ذخيره سازي گاز مورد بررسي قرار خواهد گرفت و در هر دو صورت ما موفق به شناسنامه دار نمودن ساختارهاي موجود در اين منطقه شده ايم.

 تفاهم نامه گازی:

بخش دیگری از این پازل با امضای تفاهم نامه مشارکت برای اجرای طرح تولید پروپیلن از گاز طبیعی (gtpp) در گلستان فی ما بین سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران(ایدرو) توسط سعید فائقی، معاون توسعه سرمایه گذاریهای صنعتی ایدرو، دکتر صدر، سرمایه گذار و رییس مرکز مطالعات اقتصادی خاورمیانه و دکتر حسن صادقلو، استاندار گلستان تکمیل شد.

تفاهم نامه ای که منجر به اشتغال مستقیم حدود دو هزار نفر می شود و ظرفیت تولید 600 هزار تن پروپیلن سالانه، تبدیل بخشی از منابع عظیم گاز طبیعی به محصولات بالادستی و پایین دستی پتروشیمی با ارزش افزوده بالا را دارد.

گفته می شود از مزایای دیگر این طرح می توان به سرمایه گذاری بخش خصوصی تا سقف 81درصد، استفاده از دانش فنی شرکتهای معتبر اروپایی، بهره گیری از محصولات حاصله از اجرای طرح در صنایع پایین دستی اشاره کرد.

همچنین سرمایه گذاری این طرح توسط سرمایه گذاران بخش خصوصی و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران انجام خواهد شد و آنها در اولین فرصت برای جانمایی مطلوب به استان گلستان سفر می کنند.

به نظر می رسد عطر و طعم گلستان در حال تغییر است، استانی که به دلایل مختلف در حاشیه ی توسعه بوده، در حال ورود به متن توسعه است و به معنای واقعی کلمه با تصویر افقی روشن در حال پیمودن پله های ترقی به سمت آن است.

شاید بتوان از نفت، گاز و اکتشافات و مشتقات آن به عنوان محور توسعه استان یاد کرد و حرکت در این مسیر را زمینه ساز آینده روشن گلستان دانست.

گزارش: سیاوش کیانی پور