پارک جنگلی و گردشگری ناهارخوران گرگان واقع در حدود هشت کیلومتری از مرکز این شهر، از اولین محل های بازدید مسافران نوروزی در مرکز استان گلستان است.
ناهارخوران، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان گرگان در استان گلستان ایران. این روستا در دهستان استرآباد جنوبی قرار داشته و براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیّت آن ۷۱ نفر (۲۲ خانوار) بوده است. ناهارخوران نقطه‌ای جنگلی در جنوب شهر گرگان است که در فاصلهٔ ۸ کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد.از روایتهای قدیمی نیز چنین برمی‌آید که حجاج گرگانی که برای زیارت خانه کعبه به مکه عزیمت می‌کردند و یا برای زیارت بارگاه امام رضا به مشهد مشرف می‌شدند در راه بازگشت کاروان از کوههای جنوب گرگان به منطقه زیارت می‌رسیده و در آنجا پس از جندین ماه دوری، اطرافیان آنان به استقبالشان می‌رفته‌اند و در منطقه فعلی ناهارخوران جهت صرف ناهار توقف می‌کرده‌اند که امروزه به ناهارخوران مشهور شده‌است.
پارک جنگلی ناهارخوران گرگان قدیمى ترین تفرجگاه استان گلستان در گرگان است که بسیارى از ایرانیان با آن آشنایى دارند. نهارخوران در ۴ کیلومترى جنوب شهر گرگان واقع شده است. این پارک مجموعه اى از فضاهاى جنگلى در اطراف جاده و همچنین حاشیه رودخانه و محدوده هاى تاسیسات شهردارى و جهانگردى را شامل میشود که از سال ۱۳۳۸ توسط سازمان جنگلها و مراتع کشور به منظور تامین تفرجگاه اهالى گرگان در اختیار شهردارى گرگان قرار داده شده است.این مجموعه بدلیل موقعیت خاص جغرافیایى و واقع شدن در دو دامنه پر شیب، داراى آب و هواى مناسبى می باشد و همواره پذیراى گردشگران بسیارى است.
در حال حاضر این مجموعه داراى رستوران و مهمانسرا متعلق به شهردارى و سازمان ایرانگردى و جهانگردى است، که در آن چند هتل و دهها ویلا نیز وجود دارد. درختان سر به فلک کشیده جنگل باستانی همراه با امکانات گردشگری ناهارخوران، تفرجگاهی زیبا با چشم اندازی دیدنی را در منطقه ایجاد کرده که نه تنها مردم استان بلکه گردشگران بی شماری در تمام ایام سال وبخصوص تعطیلات نوروز و تابستان به آن روی می آورند. به همین سبب کمتر گردشگری و مسافری است که به شهر گرگان سفر کرده و یکبار به ناهاخوران نرفته باشد. در حال حاضر ناهارخوران با مساحت ۳۰۰ هکتار به منطقه ای گفته می شود که بیشتر شامل جنگل های حاشیه جاده بوده اما مساحت پارک جنگلی ناهارخوران که مدیریت آن را شهرداری مرکز استان گلستان بر عهده دارد حدود ۱۶۸ هکتار می باشد.
در واقع ناهارخوران را می توان نوعی پارک به شمار آورد که بر خلاف پارک های جنگلی طبیعی، قبل از مطالعه ، طراحی و تجهیز به صورت خودجوش برای بهره مندی از مواهب طبیعی و مناظر موجود آن توسط مردم از زمان های قدیم استفاده شده است. این منطقه به دلیل داشتن چشم اندازهای زیبا ، آب و هوای مناسب و نزدیکی به گرگان از زمان دور مورد توجه ساکنان شهر بوده، به طوری که اهالی بومی گرگان از این مکان، بخصوص در تابستان ها برای سپری کردن روزهای گرم بهره می برند و در یلاق خوش آب و هوای ناهارخوران بعنی روستای زیارت زندگی می کردند. در آن زمان که هنوز راه مناسبی برای عبور وسایل نقلیه از داخل جنگل وجود نداشت، اسب های روستاییان مردم را به روستا می رساندند.
امروزه راه دسترسی معمول به ناهارخوران از داخل شهر و از طریق بلواری مقدور است که در انتها به میدان ناهارخوران ختم می شود و پس از آن جاده پرپیچ و خم روستای تفریحی و ییلاقی زیارت در دل جنگل سر به فلک کشیده آغاز می شود. از لحاظ آب و هوایی، ناحیه ناهارخوران گرگان جزو نواحی معتدل و نیمه مرطوب خزری است که آب و هوای آن مطبوع و ملایم است و به دلیل افزایش ارتفاع، هوای خنک تری نسبت به شهر گرگان بویژه در فصل تابستان دارد.
میانگین حداقل دمای هوای این منطقه بین ۱۲ تا ۲۲ درجه سانتی گراد و بارنگی متوسط سالانه آن ۶۴۹ میلیمتر اعلام شده است. در این منطقه دارای توپوگرافی ناهمگن است، به این صورت که با شیبی تند شروع و سپس به صورت تقریبا یکنواخت تا انتهای منطقه ادامه می یابد. این پستی و بلندی پس از طی مسیر اولیه جاده و در ناحیه ای معروف به باباطاهر چشم انداز مناظری زیبا را در پیش روی بیننده قرار می دهد به طوری که در اطراف، فضای باز جنگلی و در افق دید کوه های زیبا و پوشیده از درخت قرار دارد. ارتفاع متوسط بیشتر این منطقه حدود ۴۰۰ تا ۴۵۰ متر از سطح دریا است که در برخی نواحی به ۷۰۰ تا ۹۰۰ متر نیز می رسد. ارتفاعات ناهارخوران گرگان دارای دره، آبریزها و یال های زیادی است که محیط مناسبی را برای علاقه مندان به طبیعت و کوهپیمایان فراهم می کند. ارتفاعات غرب و جنوب غربی میدان ناهارخوران مورد استفاده کوهپیمایان و مسیر اصلی صعود آنها برای رسیدن به سفید چشمه و ارتفاعات بالاتر است. دسترسی به این ارتفاعات از راه پله های سنگی قدیمی و زیبای موجود در محوطه ناهارخوران امکان پذیر است. پوشش گیاهی منطقه ناهارخوران از نوع معتدل و جنگل های آن خزری متعلق به جغرافیای گیاهی هیرکانی و دارای اراضی جنگلی متراکم است که با توجه به گردشگرپذیر بودن منطقه و دخالت انسانی در محیط ، پوشش غیر بومی نیز در آن دیده می شود. درختان بلوط، انجیلی، ممرز، افراپلت، نمدار، گیلاس وحشی، آزاد، خرمندی و درخچه های تمشک، کوله خاس، ازگیل و ولیک از گیاهان طبیعی و بومی و کاج، سرو، ماگنولیا، شمشاد، برگ نو، بید مجنون، پاپیل و مینا از گونه های دست کاشت آن است. منابع آبی موجود در ناهارخوران شامل چندین چشمه در محدوده این منطقه است که معروف ترین آن سفید چشمه واقع در ارتفاعات اطراف آن است.
تنها رودخانه ناهارخوران نیز زیارت است که از ارتفاعات روستای زیارت سرچشمه گرفته و با طول کلی ۴۰ کیلومتر در طول منطقه جریان دارد و جزو حوضه آبریز قره سو است که یکی از منابع اصلی تامین آب شهر گرگان محسوب می شود. از لحاظ گونه های جانوری هر چند به دلیل از بین رفتن حالت طبیعی و شهری شدن منطقه ، جانوران زیادی در آن به چشم نمی خورند با این وجود شب ها یا زمانی که تراکم جمعیت انسانی آن کم است، مواردی از گراز، شغال، خفاش، موش، راسو، سنجاب، عقاب: شاهین، قمری، جغد، سهره، ریسک و مارمولک جنگلی در آن دیده می شود.
ناهارخوران، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان گرگان در استان گلستان ایران. این روستا در دهستان استرآباد جنوبی قرار داشته و براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیّت آن ۷۱ نفر (۲۲ خانوار) بوده است. ناهارخوران نقطه‌ای جنگلی در جنوب شهر گرگان است که در فاصلهٔ ۸ کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد.از روایتهای قدیمی نیز چنین برمی‌آید که حجاج گرگانی که برای زیارت خانه کعبه به مکه عزیمت می‌کردند و یا برای زیارت بارگاه امام رضا به مشهد مشرف می‌شدند در راه بازگشت کاروان از کوههای جنوب گرگان به منطقه زیارت می‌رسیده و در آنجا پس از جندین ماه دوری، اطرافیان آنان به استقبالشان می‌رفته‌اند و در منطقه فعلی ناهارخوران جهت صرف ناهار توقف می‌کرده‌اند که امروزه به ناهارخوران مشهور شده‌است.
پارک جنگلی ناهارخوران گرگان قدیمى ترین تفرجگاه استان گلستان در گرگان است که بسیارى از ایرانیان با آن آشنایى دارند. نهارخوران در ۴ کیلومترى جنوب شهر گرگان واقع شده است. این پارک مجموعه اى از فضاهاى جنگلى در اطراف جاده و همچنین حاشیه رودخانه و محدوده هاى تاسیسات شهردارى و جهانگردى را شامل میشود که از سال ۱۳۳۸ توسط سازمان جنگلها و مراتع کشور به منظور تامین تفرجگاه اهالى گرگان در اختیار شهردارى گرگان قرار داده شده است.این مجموعه بدلیل موقعیت خاص جغرافیایى و واقع شدن در دو دامنه پر شیب، داراى آب و هواى مناسبى می باشد و همواره پذیراى گردشگران بسیارى است.
در حال حاضر این مجموعه داراى رستوران و مهمانسرا متعلق به شهردارى و سازمان ایرانگردى و جهانگردى است، که در آن چند هتل و دهها ویلا نیز وجود دارد. درختان سر به فلک کشیده جنگل باستانی همراه با امکانات گردشگری ناهارخوران، تفرجگاهی زیبا با چشم اندازی دیدنی را در منطقه ایجاد کرده که نه تنها مردم استان بلکه گردشگران بی شماری در تمام ایام سال وبخصوص تعطیلات نوروز و تابستان به آن روی می آورند. به همین سبب کمتر گردشگری و مسافری است که به شهر گرگان سفر کرده و یکبار به ناهاخوران نرفته باشد. در حال حاضر ناهارخوران با مساحت ۳۰۰ هکتار به منطقه ای گفته می شود که بیشتر شامل جنگل های حاشیه جاده بوده اما مساحت پارک جنگلی ناهارخوران که مدیریت آن را شهرداری مرکز استان گلستان بر عهده دارد حدود ۱۶۸ هکتار می باشد.
در واقع ناهارخوران را می توان نوعی پارک به شمار آورد که بر خلاف پارک های جنگلی طبیعی، قبل از مطالعه ، طراحی و تجهیز به صورت خودجوش برای بهره مندی از مواهب طبیعی و مناظر موجود آن توسط مردم از زمان های قدیم استفاده شده است. این منطقه به دلیل داشتن چشم اندازهای زیبا ، آب و هوای مناسب و نزدیکی به گرگان از زمان دور مورد توجه ساکنان شهر بوده، به طوری که اهالی بومی گرگان از این مکان، بخصوص در تابستان ها برای سپری کردن روزهای گرم بهره می برند و در یلاق خوش آب و هوای ناهارخوران بعنی روستای زیارت زندگی می کردند. در آن زمان که هنوز راه مناسبی برای عبور وسایل نقلیه از داخل جنگل وجود نداشت، اسب های روستاییان مردم را به روستا می رساندند.
امروزه راه دسترسی معمول به ناهارخوران از داخل شهر و از طریق بلواری مقدور است که در انتها به میدان ناهارخوران ختم می شود و پس از آن جاده پرپیچ و خم روستای تفریحی و ییلاقی زیارت در دل جنگل سر به فلک کشیده آغاز می شود. از لحاظ آب و هوایی، ناحیه ناهارخوران گرگان جزو نواحی معتدل و نیمه مرطوب خزری است که آب و هوای آن مطبوع و ملایم است و به دلیل افزایش ارتفاع، هوای خنک تری نسبت به شهر گرگان بویژه در فصل تابستان دارد.
میانگین حداقل دمای هوای این منطقه بین ۱۲ تا ۲۲ درجه سانتی گراد و بارنگی متوسط سالانه آن ۶۴۹ میلیمتر اعلام شده است. در این منطقه دارای توپوگرافی ناهمگن است، به این صورت که با شیبی تند شروع و سپس به صورت تقریبا یکنواخت تا انتهای منطقه ادامه می یابد. این پستی و بلندی پس از طی مسیر اولیه جاده و در ناحیه ای معروف به باباطاهر چشم انداز مناظری زیبا را در پیش روی بیننده قرار می دهد به طوری که در اطراف، فضای باز جنگلی و در افق دید کوه های زیبا و پوشیده از درخت قرار دارد. ارتفاع متوسط بیشتر این منطقه حدود ۴۰۰ تا ۴۵۰ متر از سطح دریا است که در برخی نواحی به ۷۰۰ تا ۹۰۰ متر نیز می رسد. ارتفاعات ناهارخوران گرگان دارای دره، آبریزها و یال های زیادی است که محیط مناسبی را برای علاقه مندان به طبیعت و کوهپیمایان فراهم می کند. ارتفاعات غرب و جنوب غربی میدان ناهارخوران مورد استفاده کوهپیمایان و مسیر اصلی صعود آنها برای رسیدن به سفید چشمه و ارتفاعات بالاتر است. دسترسی به این ارتفاعات از راه پله های سنگی قدیمی و زیبای موجود در محوطه ناهارخوران امکان پذیر است. پوشش گیاهی منطقه ناهارخوران از نوع معتدل و جنگل های آن خزری متعلق به جغرافیای گیاهی هیرکانی و دارای اراضی جنگلی متراکم است که با توجه به گردشگرپذیر بودن منطقه و دخالت انسانی در محیط ، پوشش غیر بومی نیز در آن دیده می شود. درختان بلوط، انجیلی، ممرز، افراپلت، نمدار، گیلاس وحشی، آزاد، خرمندی و درخچه های تمشک، کوله خاس، ازگیل و ولیک از گیاهان طبیعی و بومی و کاج، سرو، ماگنولیا، شمشاد، برگ نو، بید مجنون، پاپیل و مینا از گونه های دست کاشت آن است. منابع آبی موجود در ناهارخوران شامل چندین چشمه در محدوده این منطقه است که معروف ترین آن سفید چشمه واقع در ارتفاعات اطراف آن است.
تنها رودخانه ناهارخوران نیز زیارت است که از ارتفاعات روستای زیارت سرچشمه گرفته و با طول کلی ۴۰ کیلومتر در طول منطقه جریان دارد و جزو حوضه آبریز قره سو است که یکی از منابع اصلی تامین آب شهر گرگان محسوب می شود. از لحاظ گونه های جانوری هر چند به دلیل از بین رفتن حالت طبیعی و شهری شدن منطقه ، جانوران زیادی در آن به چشم نمی خورند با این وجود شب ها یا زمانی که تراکم جمعیت انسانی آن کم است، مواردی از گراز، شغال، خفاش، موش، راسو، سنجاب، عقاب: شاهین، قمری، جغد، سهره، ریسک و مارمولک جنگلی در آن دیده می شود.
ناهارخوران از قدیم به عنوان یک منطقه جنگلی تفریحی شناخته می شد ولی در دهه های اخیر به دلایل مختلف از جمله استفاده نادرست از منابع طبیعی، جنگل زدایی و توسعه بی برنامه و بی رویه شهر گرگان، بافت آن تغییر کرده به طوری که مناطق مسکونی و اداری و امکانات شهری نیز به آن اضافه شده است بیشتر جاذبه های گردشگری ناهارخوران، طبیعی است و عمده بازدیدکنندگان برای استفاده از محیط، چشم انداز ها، آب و هوا، پیک نیک، پیاده روی، ورزش، کوهپیمایی و فعالیت های مشابه به این منطقه می آیند. هم اکنون بیشتر نواحی مورد استفاده گردشگران در کنار بلوار قرار دارد مانند ناحیه معروف به تپه باباطهر، محوطه و میدان ناهارخوران، جنگل دست کاشت و کاج و ناحیه معروف به پارادایز که با هتل ها، رستوران ها، شهر بازی بچه ها، بازچه خرید و دیگر امکانات شرایط مطلوبی را برای گذرندان اوقات فراغتی همراه با آرامش در این منطقه فراهم کرده است.
