دختر بدین جلال نپرورده مام دهر
دختر بدین مقام نیاورده روزگار
چشم فلک ندیده و نشنیده گوش دهر
دختر بدین جلالت و بانو بدین وقار

اولین
روز ماه ذی القعده، روز ولادت حضرت فاطمه معصومه (س)، دختر عالمه موسی بن
جعفر (ع) و خواهر مهربان امام رضا (ع) است. در ایران نیز به حرمت این بانوی
بزرگوار، روز ولادت ایشان “روز دختران” نامگذاری شده است.

نگاهی گذرا بر فضایل حضرت معصومه (سلام الله علیها)
مقام علمی حضرت معصومه (س)
حضرت معصومه (س) از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشیع است و مقام
علمی بلندی دارد. نقل شده که روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار حضرت موسی
بن جعفر (ع) و پرسیدن پرسش هایی از ایشان، به مدینه منوره مشرف شدند. چون
امام کاظم (ع) در مسافرت بود، پرسش های خود را به حضرت معصومه (س) که در آن
هنگام کودکی خردسال بیش نبود، تحویل دادند. فردای آن روز برای بار دیگر به
منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بود. پس به ناچار، پرسش
های خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند، غافل از این
که حضرت معصومه (س) جواب پرسش ها را نگاشته است. وقتی پاسخ ها را ملاحظه
کردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان، شهر مدینه را ترک
گفتند. از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر (ع) مواجه شده،
ماجرای خویش را باز گفتند. وقتی امام پاسخ پرسش ها را مطالعه کردند، سه بار فرمود: پدرش فدایش.

کریمه اهل بیت
حضرت معصومه (س) در زبان دانشمندان و فقیهان گران قدر شیعه، به لقب ?کریمه
اهل بیت? یاد می شود. از میان بانوان اهل بیت، این نام زیبا تنها به آن
حضرت اختصاص یافته است. بر اساس رویای صادق و صحیح نسب شناس گرانقدر، مرحوم
آیت الله مرعشی نجفی، این لقب از طرف امام صادق (ع) بر حضرت معصومه (س)
اطلاق شده است. در این رؤیا، امام صادق (ع) به آیت الله نجفی که با دعا و
راز و نیاز، تلاش پیگیری را برای یافتن قبر مطهر حضرت زهرا (س) آغاز کرده
خطاب فرمود: برتو باد به کریمه اهل بیت.

شفاعت حضرت معصومه (س)
بالاترین جایگاه شفاعت، از آن رسول گرامی اسلام است که در قرآن کریم، از
آن به ?مقام محمود? تعبیر شده است. همین طور دو تن از بانوان خاندان رسول
مکرم اسلام، شفاعت گسترده ای دارند که بسیار وسیع و جهان شمول است و می
تواند همه اهالی محشر را فرا گیرد. این دو بانوی عالی قدر، صدیقه اطهر،
حضرت فاطمه زهرا (س) و شفیعه روز جزا، حضرت فاطمه معصومه (س) هستند. در
مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا (س) همین بس که شفاعت، مهریه آن حضرت است و به
هنگام ازدواج، پیک وحی طاقه ابریشمی از سوی پروردگار آورد که در آن، جمله
?خداوند مهریه فاطمه زهرا را، شفاعت گنهکاران از امت محمد (ص) قرار داد?،
این حدیث از طریق اهل سنت نیز نقل شده است. پس از فاطمه زهرا (س) از جهت
گستردگی شفاعت، هیج بانویی به شفیعه محشر، حضرت معصومه (س) نمی رسد. بر
همین اساس است که حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمودند: ?با شفاعت او، همه شیعیان ما وارد بهشت می شوند؟
دختر؛ هدیه الهی
در
سیره امامان معصوم (علیهم السلام) نیز اگر کسی از داشتن فرزند دختر احساس
ناخشنودی می کرد، آن بزرگواران با آنان برخورد می کردند و سعی داشتند تا
رسومات جاهلی را از ذهن آنان پاک کنند.

در حدیثی چنین نقل شده که
فردی از یاران امام جعفر صادق (علیه السلام) دختردار شد، حضرت نزد او رفت،
دید خشمگین است، فرمود: “اگر خداوند به تو وحی کند که آیا می خواهی چیزی را
من برای تو انتخاب کنم یا تو برای خودت انتخاب می کنی؟ چه پاسخ می دهی؟”
آن مرد گفت: به خدا عرض می کنم: آنچه را تو برایم بپسندی و انتخاب کنی، می
پسندم.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: “اکنون خداوند فرزند دختر را
برای تو انتخاب کرده است.” سپس فرمود: “آن عالم و ولیّ خدا (خضر علیه
السلام) که همراه موسی (علیه السلام) بود و آن پسر بچه را کشت، خداوند از
قول او فرمود: ما آن پسر را کشتیم چرا که بیم آن بود پدر و مادرش را به
طغیان و کفر وادارد، از این رو خواستیم پروردگارشان به جای او فرزندی پاک
تر و با محبّت تر به آن پدر و مادر بدهد.”

امام صادق(علیه السلام) در ادامه فرمود: خداوند به آن دو، دختری عنایت کرد که از او و نسل وی هفتاد پیامبر به دنیا آمدند.

در
سخنان معصومان علیهم السلام از دختران با واژه هایی چون: ریحانه (گل)،
قواریر (بلورها)، و حسنه (نیکی) یاد شده است؛ که هر یک، نشان از امتیاز و
ویژگی خاصّ طبیعی و روحی دختران دارد.

نگاه قرآن به دختر
نگاه
اسلام و قرآن به زن به عنوان موجودی از نظر آفرینش و خلقت همسان از مرد می
باشد و خداوند می فرماید: هو الذی خلق لکم من نفس واحده و جعل لکم منها
ازواجا؛ (نساء آیه1)
در اسلام و قرآن احترام به دختر به عنوان یک ویژگی انسانی مورد توجه و تأکید قرارگرفته است. احترام
به دختر می بایست به گونه ای باشد که در عمل خود را نشان دهد. از این روست
که در آموزه های قرآنی این احترام به شکل عملی نشان داده می شود و تنها در
حرف و شعار بسنده نمی شود. احترام به شخص به معنای احترام به
عقل و هوش اوست و این که از پیشنهادها و آرا و نظریات وی استفاده شود. در
داستانی که قرآن درباره دختران شعیب گزارش می کند، شیوه درست برخورد با
دختران به روشنی تبیین می گردد و احترام واقعی و عملی نشان داده می شود.
حضرت شعیب(ع) هنگامی که با پیشنهاد به کارگیری حضرت موسی(ع) به دلیل قدرت
بدنی و امانت از سوی دختران رو به رو می شود، آن را می پذیرد و نشان می دهد
که مشاوره با دختران و زنان هنگامی که با دلیل و برهان همراه باشد نه تنها
نادرست نیست بلکه امری درست و راست می باشد. دختران شعیب(ع) به جهت
تیزهوشی دریافته بودند که حضرت موسی(ع) شخصی افزون بر قدرت و قوت بدنی که
در مواجه با دیگر چوپانان و آب دهی به گوسفندان نشان داده بود، دارای
رفتاری درست می باشد و فردی امین می باشد. آنان در یک گفت وگوی کوتاه و
برخوردی ساده دریافته بودند که حضرت موسی(ع) انسانی امین می باشد. (قصص
آیات 62تا 92)

نگاه پیامبر(ص) به دختر
در اندیشه و بینش قرآنی دختران آن چنان از جایگاه و مقام والایی برخوردار می باشند که پیامبر(ص) در مهم ترین مسایل اجتماعی و سیاسی آنان را وارد می سازد و در مسئله مباهله دختر خویش را به همراه می برد.
این در زمانی است که اعراب دختران را زنده به گور می کردند و از شنیدن
دختر ننگ و عار را در خانه تجسم می کردند. پیامبر با همراه بردن دختر خویش
نشان داد که دختران در پیشگاه خداوند از چنان مقام و منزلتی برخوردارند که
با دختران می توان به مباهله رفت و به نام ایشان از خداوند خواست تا دشمنان
را نیست و نابود کنند. این رفتار بیانگر چند مطلب است: نخست این که مقام
دختر در نظر پیامبر(ص) همانند مقام پسران است؛ دوم این که در مسائل مهم و
اساسی می توان از مشارکت ایشان بهره برد هر چند که این امور اساسی و مهم در
مسایل سیاسی و اجتماعی باشد. سوم آن که دختران در پیشگاه خداوند از مقام و
منزلتی برخوردارند که می توان به آن قسم یاد کرد و در اموری چون مباهله از
این مقام و منزلت بهره برد. چنان که شخص برای شفاعت می کوشد تا شخصی را که
دارای وجه وجیهی است با خود همراه ببرد. دختران در نزد خداوند از چنین
مقامی برخوردارند. چهارم آن که دختران می توانند به همراه بزرگ تر خویش در
مسایل اجتماعی و سیاسی مشارکت فعال داشته باشند. (آل عمران آیه16)

نگاه روایات به دختر
مستحب است انسان، در صورتى که از دختر داشتن محروم است، دست نیاز به جانب
حق بردارد، و براى دختردار شدن با حال اخلاص به درگاه حق دعا کند و بنالد.
ابراهیم خلیل آن پیامبر بزرگ با داشتن فرزندى چون اسماعیل و اسحاق به درگاه
حق جهت دختردار شدن نالید.
اگر کسى دختر نداشت ولى داراى خواهر بود، باز هم درى از رحمت حق بر وى باز شده است.
رسول حق (ص) فرمود : دختران چه خوبند، مهربان و نرمخو، مددکار و آماده به کار، انیس انسان، بابرکت، و علاقه مند به پاکیزگى.
امام ششم (علیه السلام) فرمود : کسى که دو دختر، یا دو خواهر، یا دو عمه، یا دو خاله را سرپرستى کند، سرپرستى آن دو او را از آتش جهنم حفظ مى کند.
امام صادق (علیه السلام) فرمود : پسران نعمت حقند، بر حسنات بهره مى دهند، و از نعمت بازپرسى مى کنند.
رسول حق ص) فرمود : خداوند به دختر مهربانتر از پسر است، کسى که باعث خوشحالى دخترش شود، خداوند روز قیامت او را خوشحال مى کند.
رسول حق (ص وسلم) درباره ارزش دختر داشتن فرمود : بهترین فرزندان شما دختران هستند.