ای عزیزان به شما هدیه ز یزدان آمدعید فرخنده ی نورانی قربان آمد
حاجیان سعی شما شد به حقیقت مقبول
رحمت واسعه‌ی حضرت سبحان آمد
عید قربان به حقیقت ز خداوند کریم
آفتابی به شب ظلمت انسان آمد
میان
مهربانی تو و دل خویش، مردد مانده‌‏ام. همیشه همین‏گونه بوده است. پس کی
این همه فاصله‌‏ای را که با تو به وجود آورده‌‏ام، از میان برمی‏داری؟ تو
آن‏قدر مهربانی که حتی کلمات هم‏تاب از تو نوشتن ندارند. نمی‏دانم کدام
فرشته را در کدام روز می‏فرستی تا فاصله‏‌های میان‌مان را قربانی کند. برای
من هر روز عید قربان است. من سال‏هاست همه روزهایم را قربانی می‏کنم. من
سال‏هایم را قربانی کرده ‏ام.
هر شب خواب می‌بینم که لبخندهایم به پایان
رسیده‏اند. هر شب خواب می‌بینم که دست‏هایم گلوی خنده‏‌هایم را
می‌‌‌‌‌برد. اما من دوست دارم همه اشتباه‌‏هایم را قربانی کنم. گناهانم را
قربانی کنم. هر روز برای من روز قربانی کردن است؛ اما اگر تو کمکم نکنی،
هیچ عیدی نخواهد بود. عید، روزی‏است که بتوانم همه‏ ی اشتباه‏ هاتم را سر
ببرم.
کمکم کن!
من پرنده سرما زده‌ای هستم که در قفس تنگ دنیا گرفتار
شده‌ام. سال‏هاست صدایم آوازهای مهربانی را از یاد برده است. یادم نمی‏آید
چگونه سال‏ها پیش از این، صدایت می‏کردم. کاش دوباره آفتاب، مهربانی تو را
بی‏ مضایقه بر من بتاباند! سال‏هاست آسمان، روی پلک ‏هایم سنگینی می‏کند.
سال‏هاست که دیگر نمی‏توانم در نی‏های خسته، شور بدمم. دستگیری‏ ام کن تا
بتوانم همه فاصله‏ های با تو را قربانی کنم کمکم کن تا این سفر چند هزار
ساله را از میان بردارم.
«پا به پای ابراهیم»
اگر قول بدهم که تا
قیامت، شبیه ستاره ‏ها باشم، مرا خواهی بخشید؟! کاش می‏توانستم دیروزهای
خود را در نامعلوم ‏ترین جای کائنات دفن کنم. کاش بار دیگر ابراهیم را
می‏فرستادی تا رگ‏های سرخم را ببرد؛ شاید از این همه هوس فاصله بگیرم!
سال‏هاست هراسان به دنبال ابراهیم، این سو و آن سو می‏دوم. کاش بار دیگر
ابراهیم را می‏فرستادی؛ با چاقویی که گلویم تشنه بوسیدنش است.

فلسفه عید قربان چیست؟
عید
قربان فلسفه‌های متنوع و متعددی را با خود به همراه دارد که همه در
نقطه‌ای کانونی به هم می‌رسند. این نقطه، «تقرب به خداوند» است که در موارد
ذیل به آنها اشاره ای مختصر می کنیم:

یکم؛ تعیین مسیر زندگی و افق فراروی آن
عید
قربان «مسیر زندگی» و افق فراروی آن را نشان می‌دهد. این مسیر مبتنی بر
توجه ژرف به خداوند، همراه با احساس و امید، نعمت و امنیت و ارتباط شاد با
انسان‌ها است. و افق آن، عبودیت و بندگی محض و تقرب به خداوند است؛ تقربی
جامع، ژرف، پر احساس و چند لایه. هر چند که این تعیین مسیر در اندیشه‌های
اسلامی به صورت متعدد مطرح‌ شده‌ است؛ اما عید قربان اندیشه‌های مسیر تقرب
را در قامت نمادهایی با قابلیت حضور استوار در تاریخ آشکار کرده، و فرصتی
را برای بازتولید مداوم اندیشه تقرب به خداوند فراهم آورده است. عید قربان
نماد «رابطه ناب خلق و خالق» و نمود معنویت مواج «تقرب به خداوند» است.
قربان، رفتن تا نزدیکی خداوند و بازگشتن به سوی خلق به صورت شاد و مسرور
است.

دوم؛ فرودستی غیر خدا در برابر خدا
بر
اساس فلسفه عید قربان، انسان در بندگی خود به مرحله‌ای باید ‌برسد که حاضر
شود در راه خداوند از همه چیز بگذرد و در ترجیح بین خدا و غیرخدا، خدا را
انتخاب کند حتی اگر آن غیر، فرزند باشد. از این رو، بر اساس فلسفه این عید،
همه چیز باید در برابر خداوند، وضع فرودستی پیدا کند.

سوم؛ عطوفت خداوند پشتوانه عاطفه انسانی
عید
قربان بیانگر و روایتگر رحمت الهی است؛ چه آنکه حضرت ابراهیم(ع) در جریان
ترجیح خدا بر فرزند خود مشمول «عطوفت خداوند» شد. نقطه زیبا و استثنایی
حادثه آن است که عطوفت خداوندی به مدد عاطفه انسانی آمد و عواطف پدری را از
شرایط سخت (و بر حسب چینش ظاهری بی‌رحم) نجات بخشید.

چهارم؛ توجه به جامعه و خدمت خلق
در
عید قربان، تقرب به خداوند با حل برخی از مشکلات اجتماعی همچون فقر پیوند
برقرار کرده است. دیگر اینکه شاد بودن به صورت جمعی و اجتماعی، نظیف بودن و
نو پوشیدن، دید و بازدید داشتن و… بخش دیگری از ابعاد اجتماعی- انسانی
عید قربان است.

پنجم؛ تأسیس مکتب توحید و ملت ابراهیم
داستان
ابراهیم(ع) شروع حرکت بی‌پیرایه «توحید» به صورت یک جریان پر امتداد در
تاریخ است. آیینی که در تاریخ با قدرت هر چه تمام شکل‌گرفته، تداوم یافته و
ابعاد و لایه‌های اجتماعی خود را تعریف می‌کند و در قالب ادیانی مهم ظهور و
بروز می‌بخشد. این داستان و بنیان گذاشتن کعبه در متن آن به دلیل چند نکته
ارتباط وثیق و محکمی با جریان و آیین توحیدی پیدا می‌کند.

آداب و اعمال شب و روز عید قربان
* شب عید قربان
شب
دهم ذیحجه شبی مبارک و جزء چهار شبی است که احیاء و شب زنده داری در آن ها
مستحب است. در شب عید قربان، درهای آسمان باز بوده و برای این شب اعمالی
ذکر شده است:
1- زیارت امام حسین علیه السلام .
2- خواندن دعای «یا دائِمَ الْفَضْلِ عَلیَ الْبَرِیَّةِ» که در شب جمعه هم وارد شده است.

* روز عید قربان
روز دهم ذیحجه که روز عید قربان می‌‌باشد بسیار روز شریفی است و برخی از اعمال آن عبارت است از:
1- غسل
2-
دعا: خواندن دعاهائی که وارد شده پیش از نماز عید و بعد از آن از جمله
دعای ندبه و دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه که اوّل آن «اَللّهُمَّ هذا
یَوْمٌ مُبارَکٌ» است و دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه که اینگونه آغاز
می‎شود: «یا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لا یَرْحَمُهُ الْعِبادُ».
3- نماز عید
قربان: که دو رکعت است: در رکعت اول، بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج
تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند، بعد از قنوت پنجم، تکبیر
دیگری بگوید، به رکوع رود، دو سجده بجا آورد، برخیزد و در رکعت دوم چهار
تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید، به رکوع
رود، بعد از رکوع دو سجده کند، تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد. در روز
عید قربان مستحب است که بعد از نماز، با گوشت قربانی افطار شود.
4-
قربانی کردن: یکی از اعمال این عید بزرگ که سنت مؤکد نیز می باشد قربانی
کردن است که مختص به حاجیان نبوده بلکه همه مسلمانان بسته به استطاعت مالی
خویش می‌توانند قربانی کنند.