در
منطقه شاهکوه، طرح و نقشی که بر روی لباس زنان دوخته می شود کاملا با سایر
سوزن دوزی های موجود استان و با رودو زی های سطح کشور متفاوت و منحصر به
فرد است.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان  ؛  سیاهدوزی در منطقه شاهكوه به روي لباس­هاي محلي زنان نظير پيراهن و روسري صورت مي ­پذيرد. رنگ قالب این نوع سوزندوزی، سياه بوده، به همین منظور در این منطقه به “سیاه­دوزی” شهرت دارد و بر روي پارچه سفيد با استفاده از نقوش بته جقه، گل­هاي ساده، خطوط شكسته و منحني بصورت ذهني دوخته مي­شود و طرح و نقش آن با ساير سوزن دوزي­هاي موجود در استان متفاوت مي­ باشد.

در این منطقه طرح و نقشی که بر روی لباس می­دوزند کاملا با سایر سوزندوزی های موجود استان متفاوت می­باشد نقوش بطور ذهنی و بر گرفته از عناصر موجود در طبیعت بر روی لباس و حاشیه روسری با نخ­های ضخیم کار میشود.

اسامی نقوش در سیاه­دوزی شاهكوه عبارت است از قندكله (كله قندي)، (زيگزاگ)، ویل ویلی قندكله، تيب سياهك (نقطه سیاه) یا ستاره، ول پته (کژ بته یا کج بته)، جیکا (گنجشک)، ﮐﮏ (کبک)، خروس و غیره. دوخت­هاي بكار رفته در اين سوزندوزي عبارتند از تک دوزی ساده، تک دوزی قندکله، ﭼﺒﻠﻮکی(سه دندانه)، دندان موشي دسته بندي، زنجيره دوزي، زيگزاگ، ساقه دوزي، سرخس دوزي، بست افقي و عمودي که بيشترين دوخت بكار رفته در آن بخيه عمودي و افقي مي­باشد.

در شاهکوه سوزندوزی اصولا هنری خانگی و خاص زنان منطقه است. زنان بدون نقشه و بطور ذهنی نقوشی را که الهام گرفته از آداب و رسوم و اعتقادات و عناصر طبیعی موجود در محیط پیرامون زندگی ایشان است را بروی لباسشان می ­دوزند.

  در تولید این نوع لباس محلی تنها از پارچه سفید رنگ استفاده می­شود و در ایجاد نقوش سوزندوزی روی این نوع لباس از نخ­ سیاه و به ندرت از نخ­های رنگین چون سبز و قرمز استفاده می­گردد. با توجه به باور های مردم بومی شاهکوه که گفته می شود فلسفه سیاه دوزی همانند فلسفه تولد انسان است که از عالم پاکی پا به عرصه هستی گذارده و سفیدی لباس، نمادی از پاکی و درستی عالم دگر است. زمانی که زندگی فرد شروع می­گردد مانند نقش­ها و طرح­های سیاهدوزی آهسته و قدم به قدم بستر سفید زندگی از امور خوب و بد انسان نقش زده می­شود. پس برای هر نقش اسم و هویتی تعریف شده است.

نقوش انتزاعی سیاه­دوزی شاهکوه بر گرفته از محیط اطراف و عناصر موجود در طبیعت  منطقه می­باشد. از جمله شباهت نقش “کج بته” با درخت “سرو کوهی” یا “اورس” که محل رویش آن در کوه­های شاهکوه می­باشد و حضور پرندگانی چون کبک و گنجشک و خروس در این منطقه وطرح ول ولو که نشان از کوه­های شاهکوه دارد و … گواه این مدعاست.

در فرهنگ ایران باستان گل نیلوفرآبی مظهر سه خدای دین هخامنشیان یعنی میترا یا مهر، آناهیتا و اهورامزدا است، بارزترین و زیباترین نقوش آن در تخت جمشید به تصویر کشیده شده است. این گل نماد صلح و شادی بوده است. از آنجا که این گل با آب درارتباط است می­توان آن را نماد آناهیتا (خدای آب‌) دانست. گل لوتوس یک نماد مذهبی بوده، زیرا که نیلوفر آبی از لجن زاده می­شود، گرچه ریشه در مرداب دارد اما بر سطح آب و با درخشش نور خورشید شکفته می­شود، این گل مظهری است از شکوفایی جهان و نیل آن به مرتبه­ ی تجلی و رسیدن به تعالی.